Gesneuvelde soldaten tot leven gewekt in kleiHoog en Laag, Hanneke Oberink, dinsdag 10 maart 2009 |
Foto's: Hanneke Oberink Terug naar Resurrection in the media |
OOSTERBEEK – Een van chamotte klei gebakken tableau wordt het van anderhalf bij twee meter. Het stelt een gedeelte van de Airborne Begraafplaats voor met vooraan de voor velen herkenbare zerken van gesneuvelde soldaten. Inclusief de regimentsaanduidingen. Er liggen ook duidelijk bloemen bij de graven. Dan zie je uit enkele graven beweging komen; een omhooggewerkte molshoop zand, waar stukje bij beetje een arm verschijnt, voeten, een helm, een soldaat uiteindelijk. Meer soldaten. Een soldaat die zijn eigen grafsteen beetpakt om zich uit de grond te wurmen. Ook eentje die uiteindelijk schrijlings is gaan zitten op de steen. Helmen, petten, Britten en Polen. Uiteindelijk herkennen ze elkaar en staan ze - tot leven gekomen - te genieten. Het gaat om een kunstwerk. Een vormgegeven visioen. Ook een eerbetoon aan en monument voor alle gesneuvelden. Idee en uitvoering is van de Oosterbeekse beeldend kunstenaar Fransje Povel-Speleers. ,,Ik ben er vanaf vorig jaar september dag in dag uit mee bezig. Het idee is gegroeid hoor. Ik had het terracotta leger van China gezien en kwam daarna in het Museum Beelden aan Zee, waar allemaal legerschoenen opgesteld stonden met de namen van soldaten. Dat vond ik vrij triest, alleen die schoenen. Toen dacht ik, ik ga ook een terracottaleger maken. Dat kwam ook omdat onze veteraan Harry Houghton (90) die al tien jaar bij ons komt logeren in de septembermaand, zo enthousiast werd over dit plannetje van mij... Ik dacht natuurlijk meteen aan de Airbornes. Ik wilde ze 'in their full glory' neerzetten. En zo is het eigenlijk gekomen. Het visioen van opengaande graven wordt natuurlijk in de bijbel beschreven, maar het is geen bijbelse wederopstanding vind ikzelf. Ik zie het als een herleving in bredere zin. Elk jaar bij de Herdenking van de slag om Arnhem worden de gesneuvelde Britse en Poolse soldaten tot leven gewekt", meent Fransje. ,,Ze herrijzen in je geest. Ze zijn dan helemaal aanwezig in je gedachten. Daarom kwam ik op het idee om dit visioen een vorm te geven. Ik noem het 'Resurrection'. Een soort wederopstanding, maar dan breder, meer een herleving. Het is een heel blij monument. Geen droevig beeld in ieder geval. De oud-strijders die altijd nog bij de Herdenking aanwezig zijn vinden het herdenken ook vooral een hele prettige en waardevolle belevenis. Dus ik laat de gesneuvelde soldaten uit hun graven kruipen en elkaar weer ontmoeten. Ze zijn ook blij om elkaar weer te zien. Er wordt gepraat met elkaar, soms emotioneel, zoals die tweeling die elkaar in mijn kunstwerk weerziet, maar ook jongens die helemaal blij en verrast zijn. Ik laat de soldaten uit de grond komen zoals ze er echt toen uitzagen. In hun gevechtstenue dus. Het zijn allemaal individuele personen, die zittend en steunend met elkaar een bijzonder moment beleven. Ik zie het als een vorm van bevrijding!" Bijval en twijfel Ze citeert enkele regels uit het bekende gedicht 'We are the dead', dat vooral gemaakt is voor de gesneuvelde Britse soldaten uit de Eerste Wereldoorlog. Vanuit Engeland kreeg ze enthousiaste reacties en allerlei informatie en de directeur van het Airborne Museum in Oosterbeek was ook positief en stelde haar foto's ter beschikking. Hoewel er ook mensen zijn, die de plastische vormgeving niet kunnen waarderen zijn het de in meerderheid bemoedigende reacties geweest voor Fransje om door te gaan. ,,Ik hoop dat komende september tijdens de Herdenkingen een mooi plekje wordt gevonden om dit tableau te laten zien", besluit Fransje. Maar eerst moeten nog enkele van de in totaal 12 tegels van 50 bij 50 cm worden gebakken. Een precair proces, want er mag natuurlijk niets breken. ,,En dan laat ik tijdens de kunstroute in juni, hier bij ons thuis alles voor het eerst aan de mensen zien!" Bij foto van Hanneke Oberink: Fransje Povel-Speleers bij haar kunstwerk Resurrection. |
Photo: Karen Bristoll |
29 Juli 2011: Interview tijdens 'Zomer in Gelderland' van Omroep Gelderland. April 2011: ✩ 7 april: Persbericht en interview in Bevrijdingsmuseum Groesbeek op TV-Kanaal 13 ✩ 6 april: Artikel door Leo Klaassen, De Gelderlander. 12 Februari 2011: Artikel door Wilma Reinders, De Gelderlander. 6 0ktober 2010: Persbericht Hoog en Laag. 15 September 2010: Artikel door Rick Aalbers, De Gelderlander. Augustus 2009: ✩ 15 aug: Interview door Wilma Reinders, Dagblad De Gelderlander. ✩ 14 aug: Interview door TV-Gelderland op over toekomstige plaats van het tableau. 12 May 2009:
Interview on TV-Gelderland Maart 2009: Interview met Hanneke Oberink, Hoog en Laag, 10 maart 2009. Klik hier. |