Eerbetoon aan gesneuvelde soldaten

door Wilma Reinders voor Dagblad De Gelderlander, zaterdag 15 augustus 2009

Broekhuizen                        

 Foto: Hans Broekhuizen

                       
                       
                       
                       
Popova                        

Foto, Martina Popova, op voorpagina van Dagblad De Gelderlander, vrijdag 18 september 2009.

OOSTERBEEK, 18 september -
Veteranen bekijken in de hal van het gemeentehuis in Oosterbeek het spraakmakende kunstwerk 'Resurrection' (Wederopstanding) van de plaatselijke kunstenares Fransje Povel. Het monumentale kleitableau, ook wel 'het Oosterbeekse terracotta leger' genoemd, is gemaakt bij wijze van eerbetoon aan de Britse soldaten die in 1944 hun leven gaven tijdens de Slag om Arnhem. Povel verbeeldt hoe de gesneuvelde soldaten uit hun opengebarste graven klimmen om elkaar weer ter begroeten en omhelzen.

                       
                       
                       
                       

Terug naar Resurrection in the media

Kunstenares Fransje Povel uit Oosterbeek maakte een indrukwekkend kunstwerk, Resurrection. De wederopstanding van de gesneuvelde soldaten in de Slag.

“De herrijzenis uit het graf. Iedereen die een geliefd persoon heeft verloren, droomt daar wel eens van." Kunstenares Fransje Povel uit Oosterbeek raakte na de Airborne herdenking van vorig jaar geïnspireerd voor haar kunstwerk Resurrection, Wederopstanding. ,,Ik stond daar op het kerkhof, een plek van stilte en bezinning. Ik raakte steeds meer geïnteresseerd: wie zou dat zijn, wie is er zo jong gestorven. Achter ieder graf zit een persoon."

Vervolgens ging ze nadenken over de herrijzenis. ,,De wederopstanding van de soldaten die in 1944 gevochten hebben voor onze vrijheid. De vrijheid die zijzelf, zo jong gestorven, nooit geproefd hebben. In het credo (onderdeel van de katholieke mis, WR) staat het: 'de wederopstanding van de doden en de verrijzenis van het lichaam'. Ik kan het niet geloven, maar het is wel leuk om het je te verbeelden. Het is een inspiratiebron."

Met die inspiratie ging Povel aan de slag. Met eindeloos geduld maakte ze haar kunstwerk op twaalf tegels van 50 bij 50 centimeter. Alles in miniatuur. Bloemen die bij het graf liggen, graven die openbarsten, soldaten die uit het graf klauteren en nog onder de aarde zitten. Maten die elkaar herkennen, begroeten en omhelzen. Het is bijna levensecht. Ieder detail klopt.

,,Ik heb me voorgesteld wat ik zou doen als ik het graf uit zou komen", vertelt Povel. ,,Ik kijk om me heen. Ik zie mijn naam op een steen. He, Jan Pieter ligt naast me, die is een dag eerder hier in Oosterbeek gesneuveld. Dan zie ik andere maten uit het graf komen. En je bent blij elkaar weer te zien." Stanley Kiaer heeft een foto gestuurd van zijn broer Leslie, die bij de Slag om Arnhem omkwam. Wie het weet ziet de goede gelijkenis van de soldaat in het kunstwerk. Kiaer reageerde enorm enthousiast, vertelt Povel. 'What a tremendous tribute. Thank you very much'.

De drie mensen die het Victoria Cross postuum hebben ontvangen zitten ook in het kunstwerk. Grayburn, de held van de brug, bereikte met zijn regiment als eerste de brug en vertrok als laatste. Piloot David Lord. Zijn familie is sinds 1950 nooit meer in Oosterbeek geweest. Deze twee mensen zijn al helemaal uit het graf gekomen. De derde is Sidney Cross (correctie: Queripel ,Povel)). Hij was pas 20 en is gestorven bij hotel Dreyeroord. Hij klimt uit het graf?" Tijdens de Kunstroute in juni hadden Povel en haar man het beeld in de tuin gezet. Het was een doorslaand succes. ,,Honderden mensen zijn wezen kijken. Er was een groep die op zondag rechtstreeks vanuit de kerk hierheen kwam. Zij begrepen de inspiratie."

Nu is een burgerinitiatief op zoek naar een plek voor het kunstwerk. Het staat tot november in het gemeentehuis, waar het te zien is tijdens openingsuren. De gemeente wil het graag onderbrengen in het vernieuwde Airborne Museum. Maar dat vindt Povel niet zo'n goed idee. ,,Dit beeld past niet in de herbelevingskelder. Als ik hoor dat er allerlei simulaties komen, met veel lawaai en geweld. Daar past zo'n intiem beeld niet in." Het burgerinitiatief is niet alleen op zoek naar een locatie, maar ook naar geld voor het kopen van het kunstwerk. Povel heeft al gedacht aan het oude kerkje in Oosterbeek. ,,Maar men vond het te confronterend voor sommige mensen." Ook het Provinciehuis is een optie. ,,Mooi en monumentaal, maar eigenlijk hoort het kunstwerk in Oosterbeek."

Veel van haar werk giet Povel in brons. ,,Maar dit wil ik graag in klei houden", vertelt de kunstenares, je wordt begraven in de aarde en herrijst uit de aarde. Klei werkt mee aan die suggestie. De teerheid, de kwetsbaarheid zit in het materiaal. Met brons gaat dat weg."


October 2009

Joel Pott, leadsinger of Athlete rockband, visited Resurrection in October 2009. His father took him there because this tableau expressed sentiments similar to those he sings about in his latest hit Black Swan Song: the comradeship among the soldiers who were killed in the Battle of Arnhem and who meet again in eternity full of joy. Joel wrote this song as a tribute to his grandfather , Major Pott, who also fought in Oosterbeek.

See a fragment of the report of this visit in Black Swan Story

Zanger Joel Pott van de Athlete Rockband heeft in oktober 2009 Resurrection bezichtigd, omdat dit tableau parallellopende thema’s uitbeeldt die hij in zijn nieuwste hit Black Swan Song bezingt: de kameraadschap onder de soldaten die in de Slag om Arnhem gesneuveld zijn en die elkaar weer ontmoeten in het Eeuwige Leven.
Joel schreef dit lied als eerbetoon aan zijn inmiddels overleden grootvader, majoor Pott, die ook in Oosterbeek gevochten heeft. In de promotiefilm van dit lied de ’Black Swan Story’ wordt ruim aandacht besteed aan Joels bezoek aan Resurrection.

Voor een fragment van het filmpje, klik hier: Black Swan Story


29 Juli 2011: Interview tijdens 'Zomer in Gelderland' van Omroep Gelderland.

April 2011:

✩ 7 april: Persbericht en interview in Bevrijdingsmuseum Groesbeek op TV-Kanaal 13

✩ 6 april: Artikel door Leo Klaassen, De Gelderlander.

12 Februari 2011: Artikel door Wilma Reinders, De Gelderlander.

6 0ktober 2010: Persbericht Hoog en Laag.

15 September 2010: Artikel door Rick Aalbers, De Gelderlander.

Augustus 2009:

✩ 15 aug: Interview door Wilma Reinders, Dagblad De Gelderlander.

✩ 14 aug: Interview door TV-Gelderland op over toekomstige plaats van het tableau.

12 May 2009: Interview on TV-Gelderland
Interview Omroep Gelderland/Gelderse Koppen.

Maart 2009: Interview met Hanneke Oberink, Hoog en Laag, 10 maart 2009. Klik hier.